سه ر ده مێک بوو بێ نه غمه بوو باغچه ی ژیانم
بــــێ ورته بــــوو ناو هێــــلانه ی بــــولبوله کـــانم
له ره یی ده نگی شـــادمانی و نه شئه م خنکا بوو
شه پۆلی بای به ره وه جۆشم مه ند ڕاوه ستا بوو

ناهــومێد بووم وام ئه زانی ده ردێکه کاری
به ره و پیلی چووم هێنایه دیاریی ئێجگاری
چاوه ڕوان بووم ساکه ی گه ردوون گه ردوونی بێ باک
جـــانه وه ری گـــــوور هـــــان ئه دا بمـــکه نه خــۆراک

مامە کۆڕنۆی ڕاکشاوی گردەکەی سەیوانەکەم
سەر ڕەحەت، دڵ بگرێ، گوێ شل کە بۆ داستانەکەم
سەیرە، بەزمه، هەڵپەڕینە، پڕ لە قاقا و خەندەیه
نەعرەتەی گوێ کەڕ ئەکا، جۆش و کوڵی سەیرانەکەم

ئەرخەوان سوورە، بەهارە، گوڵشەنە، ڕازاوەیە
دەشت و کۆ ڕەنگین و پڕ شۆیە وەنەوشەی یانەکەم

 گه ر تۆم هه بووی ده تگووت تۆی ته نیا دڵدارم

ده تگووت هه تا مردن بۆ تۆ وه فا دارم

 گه ر تۆم هه بووی ده تگووت تۆی ته نیا هۆی ژینم

ده تگووت له تۆ زیاتر تۆ که س له دڵ نابینم

ده تگووت هه ر تۆی مایه ی شادی و پێکه نینم

هه ر تۆشی هۆکاری بۆ فرمێسک سڕینم

ئه ی بۆچی ڕۆییشتی به هه نگاوه کانت

ئه وجار بۆم عه یان بوو درۆی چاوه کانت

من دەڵێم : شاری دڵم باغ و گوڵستانە کەچی
ئەقل دەڵێ: نا، قەسەبەی شۆڕشی مەستانە نەچی

من دەڵێم: نوختەیی ئەو ڕەوزەنی ئیمانە دەچم
ئەو دەڵێ: نا، ڕەشە، جێ ڕاوگەیی شەیتانە نەچی

من دەڵێم: مەسکەن و ئارامگەیی جانانە دەچم
ئەو دەڵێ: سەربەسەری تێک چووە، وێرانە نەچی

من دەڵێم: جێگەیی ھەر شێت و جنوونانە دەچم
ئەو دەڵێ: نا، زەدەیی پەنجەیی پەریانە نەچی

من دەڵێم: مەرکەزی ئەسراری حەریفانە دەچم
ئەو دەڵێ: جێ تەمەعی چاوی حەسوودانە نەچی

من دەڵێم: وەختی خەتەر مەئمەن و قەڵغانە دەچم
ئەو دەڵێ: کون کونە جێگەی سەرە پەیکانە نەچی

لەو ھەموو چوون و نەچوونە سەری سووڕ ما «کامیل»
من دەڵێم: جوانە بچم ئەو دەڵی وا جوانە نەچی

سـەید کامیل ئیمامی "ئاوات"

وه کوو نه ی کوون کوونه جه رگم له تاو هیجرانی تۆ بۆیه

به سۆزی نه ی ده سوتێم و به نه غمه ی نه ی ده ناڵێنم

ئه مان ئه ی موتریبی مه جلیس به حه قی تاری ڕووحانیت

بڵا بێ نه غـمه که ی سازت، کــه ئـاوی ئـاوری هـیجرانه

ئه تۆ ئه ی ڕوحه که م ساقی ئه تۆ ئه ی عومره که م موتریب

په یاپه ی لــێ ده چـه نــگ و نـه ی ده مـاده م بێـنه پـه یـمانه

به تیـــری غـه مـزه بمــلاوێـنه وا زوڵـفم لـه گه ردن که

به سه ر هاتوومه ، مه یدانت به دڵ بۆت بوومه نیشانه

ده مێکی مه ست و بیمارم ، ده مێک بێ هۆش و هۆشیارم

چ کـه س نازانـێ ده ردی من ، مه گـه ر ئه و چاوه کاڵانه

هه ناسه ی ئاشقان با نه ت گرێ بێ مروه تی تا که ی؟

بتـرسێ ئه ی گوڵـی ناسک به ده ن لــه و بـایی زریـانه

ئه گه ر زوڵفت وه کوو من ئاشقی ڕووی تۆ نییه بۆچی !

سه را پا تێک چووه که وتـۆته به ر پێـت ده ست دامانه

"وه فایی" بــۆ گـوڵێکی سه ر و بـاڵا شێـت و شـه یدایه

وه کوو قومری ده ناڵێنێ، وه کوو بولبل غه زه ل خوانه

"وه فایی" 

ئەمساڵ بێ چیا نەورۆز ناکەم،
بێ بۆنی گیا نەورۆز ناکەم،
نەورۆز ناکەم،
بێ بڵێسەی سووری ئاگر.
گەر ڕەشبەڵەک تۆز نەکات و
بۆخۆم نەبمە سەرچۆپیگر.

کزەی جەرگم،
بەیانی زوو هەڵمسێنە
زۆر دەترسم،
کەوێک، کارێک،
گوندێک، شارێک،
چەمێک، چیایەک،
لە بیر بکەم.
زۆر دەترسم،
دارێک، بەردێک،
کۆختێک، گەردێک،
پنجە گیایەک،
لە بیر بکەم.

بەیانی زوو هەڵمسێنە،
دیسان مەڵێ با تێرخەو بێ،
سوێندم بە چیا خواردووە،
کە کوردستانە دوورەکەم،
بە گەرمێن و کوێستانەوه،
بگوازمەوە بۆ غەریبی،
بۆ ژوورەکەم...

"پەشێو"

ئەگەر باڵدار بم، یەک باڵم
ئەگەر بەڕوو، ئەگەر قەڵەم،
یان کڵاوکوڕەی شێعریش بم،
بێکڵاوم.
گەر ئەسپ بم،
خاوەنی تاقه یەک چاوم
ئەگەر با بم بێ گڤەم و
ئەگەر ئاو بم بێ خوڕەم و
ئەگەر هەنگوینی وشەش بم،
لەناو زاری ئازادیمدا،
تفت تفت و هەر بێتامم.
من کوت و مت بەبێ کەرکووک،
مرۆڤێکی کەمەندامم.

"شێرکۆ بێکەس"

نیوەشەوێ،
لەبن ڕێژنەی،
هەودای تەزوو و برووسکەدا،
ژوانم هەیه.
که دەیگەمێ،
لەپی دەستێک،
بۆ ناو تۆفان گەمیەم دەبێ.
بەژنێک شێعر و تریفه و بۆن،
تێم دەئاڵێ.
کۆشێک داڵدەی هەنیەم دەبێ.
بۆ دوودڵم؟
ئەگەر نەچم،
کێ دەزانێ،
لەم عومره کورتەی که ماوه،
کەنگێ دیسان ژوانم دەبێ؟
کێ دەزانێ،
کەی شێتی باڵم پێ دەگرێ و
جارێکی تر دەرفەتی سووتانم دەبێ؟

"پەشێو"

عەیامێکە

قەڵەمەکەم خۆڵەمێشە و
ئاگرێکم نەنووسیوە

عەیامێکە
لەسەر بەفر... ڕانەکشاوم،
لەبەر باران... جوانێکم ڕانەمووسیوە!
ئەوە منم
چیدی نەچمە بەرمەمکان و
بەرەو جێژوانان پێ نەگرم؟
ئەوە منم
کانی سیحر
لە گەردنێک هەڵقوڵێت و گوێی لێ نەگرم؟!

***

ئەو ئاگرەی
لەگەڵ بوونما هەڵایسا و
ساتێک هێور نەدەبۆوە
چۆن دامرکا؟ کەی کوژاوە؟
ئەگەرشێتی و ئەڤین تەواو...
ئەدی بۆچی بێدەنگم و
مەرگی خۆمم جاڕ نەداوە؟!

لە نیشتمانی بێ کـــەسی ،نە کـەس هەیە لە دەر بدا
نە کۆترێ لە دەشتی غەم ،،هەیە ،لە باڵ و پەڕ بدا

نە کەس چـــرای بـەدەستەوە،،لــە کوچەکانی نیوەشەو
نە کەس دەوێرێ لای بەیان لە دەرگەکەی سەحەر بدا

نە کارەوان بەڕێوەیە و نە سوارێ دێ لە دەشتی دوور
کـــەچی غوبــار خـەریکە خۆی لە ڕوومەتی قەمەر بدا

برینی جەرگی من لەوەی،،پتر چ زامی دی دەبێ؟؟
مەگەر کە خەنجەری غــەمت،ڕەگی دڵم وەبەر بدا

چ ڕێڕەوێکە پڕ ستەم،،کە لێی نیە بە غەیری غەم
نە ئــــــاشنایە نــــــامەیە بــــە دەستی ڕاگوزەر بدا

چ چـــــــــاوی چـــاوەڕوانییە لە دەرگەکانی داخراو
بڕۆ کە کەس نیە ،ووتەی بە گوێچکەکانی کەڕ بدا

بە پیری ویشک و بێ سـەمەر نە سێبـەرم هـەیە و نە بەر
دەنـــــــا کـــەسێ نــــییە تەوه ر لە بــــەژنی داری تەڕ بدا

خاڵە قازی

وەرگێڕان لە سایەوە

خـاڵی نییە ڕەشـماری دوو زولـــفـت لە بەڵایێ
حەڵقەی شەڕییان بەستووە هەر یێکە لە لایێ
عــاشــق دڵــی نایــێ لــە دڵارامـی جــودا بــێ
ئەڵبـەت کـــە دڵارامی لە ڕێ بــێ دڵــی نایــێ
بنواڕە خۆشی ڕەقسی لەگەڵ خەرقەیی ئەزرەق
مومکین نییە بەم پــاکییە لەم ئەرزە سـەمایێ
مومکین نییە جەلبی دڵی خووبان بە مـن و تۆ
نەمبیستووە تـەسـخیری مــەلائیک بە مـەلایێ
نەقــدی دڵ و جــان بۆ قــەدەمت نیمە بەهایە
غــەیری ئەمە قـوربان بە خــودا نیـمە بەهایێ
ئەی شــەمع بترسە لە هـــەناســەم کــە بگــاتە
ئەو دووکــەڵی زولــفە کــە پەرێـشانە بە بایـێ
تا چــاکی نەکەی پــڕ لە هــەوا سینەیی "نالی"
وەک زەنــگـڵە ئــاوازەیــی نــاڵــەی دڵــی نایـێ

نالی

بەفری سەر "جودی" وا ئەڵێ:
ئەژدیها هات، ئەژدیها ڕۆیشت.
ژەنەڕاڵ هات، ژەنەڕاڵ ڕۆیشت.
بەڵام ئەوەی هەر مایەوه و
هەرگیز نەڕۆیشت و قەت ناڕوا،
داروبەردی کوردستانه.

شوورەی "دیاربەکر" ئەڵێ:
ناوی سوڵتان و والییەکان،
وەکوو ناوی هەندێ قارچکی ژەهراوی و
ناوی هەندێ گورگ و بەراز،
بیر چوونەوه و
له مێژوودا بوونه غوبار.
بەڵام ئەوەی بیر نەچۆوه و
هەر مانەوه و
بوون به نان و بوون به ئاو و
بوون به گوڵی ماڵەکانمان،
شەهیدانی کوردستانه.

به نێزەکانی "ئەنکەره" و
عەقڵی دوور له هەتاو بڵێن،
بەڵێ ئەتوانن ژمارەی،
کۆتره کوژراوەکان زیاد کەن
بەڵێ ئەتوانن ژمارەی،
ئەڵقەئەڵقەی زنجیر زیاد کەن.
ئەتوانن پەتی سێداره،
درێژدرێژ بکەنەوه.
ئەتوانن به گوللـه،
وەڵامی گوڵەکانمان بدەنەوه.
به زرێپۆش وەڵامی جادەکانمان بدەنەوه.
به ئاپاچی وەڵامی باخچەکانمان بدەنەوه.
به تاریکی وەڵامی ڕووناکیمان بدەنەوه.
ئەتوانن زیاتر له هەژاریمان نزیک بخنەوه.
ئەتوانن زیاتر له بەختیاریمان دوور بخەنەوه.
بەڵام ئەوەی هەرگیز هەرگیز،
بۆتان ناکرێ بیگرن یا بیکوژن،
یان لێمانی دوور خەنەوه،
یان لێمانی بستێننەوه،
خوشەویستیی کوردستانه

شێرکۆ بێکەس

له‌ دونیا دا ته‌ك و تــه‌نیــا به‌ جێ مام
ده‌ڵێێ تۆزم له‌ ناو سه‌حرا به‌ جێ مام
وه‌كوو مه‌جنوون كه‌ بێزاربوو له‌ عاله‌م
له‌ دوای كاروانه‌كه‌ی له‌یلا به‌ جێ مـام

ئه‌‌گــه‌ر چی پێكــه‌نینم وا لــه‌ لێوه‌
ده‌بینی سه‌یلی ئه‌شكم هه‌ر به‌ڕێوه
‌
ێیتر نه‌تپرسی بۆ ریـسوا به‌ جێ مــام
له‌به‌ر چی عاشق و شه‌یدا به‌ جێ مام؟
هــه‌ناســه‌ی ســاردی پــاییزیم كـه‌ ناكام
له‌ ناو بوغزی شه‌وی یه‌لدا به‌ جێ مام

ﻭﺍ ﺩﯾﺴﺎﻥ ﮔـﻪﺭﺩﻭﻥ ﻫﺎﺗﻪ ﻗﯿﻦ ﻭ ﻗــــــﺎﺭ
ﺑــــﺎﺭﺍﻥ ئه ڕێژێ ﻭﻩﻙ ﻫﻪﻭﺭﯼ ﺑـــــﻪﻫﺎﺭ
ﺋـﺎﺧﯚ ﻛﺎﻡ وڵات ﺋﻪﻛـــــﺎ ﺑﻪﺧﺘﻪ ﺳــــﺎﺭ
ﯾﺎ ﻛـﺎﻡ ﺩڕﻙ ﻭ ﺩﺍڵ ﺋﻪﻛــﺎ ﺑــــﻪ ﮔﻮڵــــﺰﺍﺭ

ﺋﯿـﺸﯽ ﻫﻪﺭ ﻭﺍﯾــــﻪ ﺩﻩﻭﺭﺍﻧﯽ ﻏــــﻪدﺩﺍﺭ

ﺳـﺎڵێ ﻣﻦ ﺩﻩﻡ ﻭﺷﻚ ﺗﯚ تێراو ﺩﻩﻛـــﺎ
ﺳـﺎڵێ ﻭﺷﻜﻪ دێم ﺑـﻪ ﺑــــﺎﺭﺍﻭ ﺩﻩﻛـــﺎ
ﺳـﺎڵێ ﺑﺎﺵ ﻓﻪﻻﺡ ﻧــــﺎﻥ ﺑڕﺍﻭ ﺋﻪﻛـــﺎ
ﺋـــﺎﻫﺎ  ﻛﻪ فه له ک ﺷﺎڵ ﻭ ﺟــــﺎﻭ ﺋﻪﻛـــﺎ

ﻟــﻪﺳﻪﺭ ﻫﯿﭻ ﺑـــﺎﺭێ ﻧــــــﺎﮔﺮێ ﻗﻪﺭﺍﺭ

ﻛــﺎ ﺋﻪﺩﺍ ﺑﻪ ﺳﻪﮒ ئێسقان ﺑﻪ ﺑﺎﺭﮔﯿﺮ
ﭘﯿــﺮﻩﮊﻥ ﺑــﯚ ﻛﻮڕ ﻛــﭻ ﺋــــﻪﺩﺍ ﺑـــﻪ ﭘﯿﺮ
ﭘــــﺎﺭﻩ ﺑﯚ ڕﻩﺯﯾﻞ ﺩﻩﺱ بــــڵاو ﻓـــﻪﻗﯿﺮ
ﻭﻩﺣﺸﯽ ﺑﻪ ﺩڵ ﺨﯚﺵ ﻋﻪﻗڵ ﻤﻪﻧﺪ ﺯﻭﯾﺮ

ﻓﻪﻟﻪﻙ ﻫﻪﯼ ﻧﻪﮊﯾﺖ ﻟــﻪڕﻭﯼ ڕﯙﮊﮔـــﺎﺭ

ﭼﻪﻥ ﻗﯿﻦ ﻭ ﻗـــﺎﺭﻭ ﻧـــﺎﻫﻪﻕ ئه نوێنێ
دڵی ﭼﻪﻧﺪ ﻫﻪﮊﺍﺭ بێ ﻫﯿﭻ ئه شکێنێ
ﭘﺸﺖ ﻟﻪ ﭘﯿﺎﻭ ﺋﻪﻛﻪﯼ ﻧﺎﭘﯿﺎﻭ ﺋﻪﺩﻭێنێ
ﺑﻪ ﭼﯚﻟــــــﻪﻛﻪﯼ ﺣﯿﺰ ﻭﺍﺷﻪ ﺋﻪﻓڕێنێ

ﺩﻩﻙ ﭘﺸﺘﺖ شکێ ﭼﻪﺭﺧﯽ ﭼﻪﭖ ﻛﺮﺩﺍﺭ

ﻗﺎﻧﻊ

مــــن به بـــێ تــۆ که ده‌پرسی چۆنم !
لــــه ته‌شــــه‌ن دایـــه بریـــنی کـــۆنم
دوور لـــه بـــاڵات له ژیـــانـــم زیـــزم
ســـیس و بابـــرده گـــه‌ڵای پــایــیزم
چـــاوه‌کـــانم که لـه چـــاوکـه‌ت دوورن
وه‌ک سه‌ری کوڵمی کــچانت ســـوورن
ڕه‌نگی خاڵ و که‌زێیان جه‌رگی ڕه‌شــــم
وه‌ک که‌مه‌ریان کـــــز و باریــک و له‌شـم
ڕه‌نگ و ڕووم زه‌رده نه وه‌ک گه‌ردنی زه‌رد
زه‌ردی بێگه‌ردییه ئه‌م، ئـــه‌و هــــی ده‌رد
نـــه شـــــــه‌وه شـــه‌وم نه ڕۆژم ڕۆژه
داخ لــــه دڵ بــــوومه گـــرێی بـــه‌ر کۆژه

هه ژار

نیــوەشــەوە، دنـیا خــامـۆش
دێتە گوێم ئاهەنگێکی خـۆش

ئـاهەنگێکی گیان پەروەرە
شـادی هێنە، خەفەت بەرە

 
ئــاهـەنگێـکی دڵنـەوازە
تارە؟ یۆڵۆنە؟ یا سازە؟

نا… نا… ئاهەنگی بلوێرە
جـا وەرە گـوێی بـۆ ڕادێرە

هەزار خۆزگەم بە خۆت شوانە
کــە بـەو مانـگەشــەوە جــوانە

تا به که ی دوور له چاوی له یلا بم

دوور له ئـاوایی شێـت و شـه یدا بم

مه ست و ڕیسوا له کێو و سه حرا بم

دوور له یاران له بـه حری غه م دابـم

ڕووحه که م ئێسته دوور له یارانم  

دوور له گـۆوه ندی چاو خـومارانم

بولبــولم جێ هـه واری من باغه

ده چمه وه جێ هه واری جارانم

ڕووحه که م نه ونه مامی گوڵزارم  

بــۆ ویســـالت بــه دڵ فیــــداکـــارم

ڕۆژ و شــه و شیـن و زاریه کارم  

بۆ فه له ک ڕۆیی ده نگی هاوارم

هات به هاری به هاری ڕه نگینم  

پــه رچــه مت لاده گیــانه بتـبینـم

به سیه تا که ی جفا؟ گوڵی سورم  

زۆر په شۆکاوه قه لبی غه مگینم

تێکستی ئاهه نگی مامۆستا ماملێ 

ئەی‌ ڕەقیب ھەر ماوە قەومی کورد زمان

نـــــایـشـکێـنـێ دانـەریـی تــۆپــی زەمــان

ئێـمە ڕۆڵـەی ڕەنـگی سـوور و شۆڕشین

سـەیــری کــە خـوێنـاوییـە ڕابــردوومــان

لاوی کـورد ھـەستـایە سەر‌ پێ وەک دلێر

تــا بـە خـوێـن نـەخـشی بکـا تـاجی ژیان

ئێــمە رۆڵــەی میـدیـا و کـەیـخوسـرەوین

دیـنمــان، ئـــاییـنمان ھـــــەر نیــــشتمـان

لاوی کـــورد ھـــەر ‌حـــازر و ئــامـادەیە

گیــان فیدایە، گیان فیدا، ھەر گیــان فیدا

کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە

زینـــدووە قـــەت نــانــەوێ ئــاڵا‌کـەمـــان

یونس رئوف 

له‌ سه‌ر شه‌قامێکی گه‌وره‌ " ئه‌و" 

چاوه‌روانی نانێ بوو 
خوا بینێرێ 
خوا سه‌رمای نارد 
ره‌شه‌بای نارد 
گێژه‌ڵووکه‌ و ته‌پو تۆز و 
دووکه‌ڵی نارد 
شاره‌وانی چه‌ند چاوه‌شێ و 
حوکمه‌تیش پۆلیسی نارد. 
به‌ڵام ئه‌وه‌ی ئێسته‌ و ئه‌وسایش 
که‌ هه‌ر نەهات 
نانه‌که‌ بوو

شێرکۆ بێکەس

به‌ڵی گیانه!‌
گه‌ر بمه‌وێ
کاتژمێری کامه‌رانیت بوه‌ستێنم
گه‌ر بمه‌وێ
ئه‌ڵقه‌ی په‌نجه‌ت پێ فڕێ ده‌م
نامه‌ی به‌ختت بسوتێنم
به‌ڵگه‌م پێیه‌
هه‌زار به‌ڵگه‌ی ئاشکراو ڕوون
به‌ڵگه‌ی چوار ساڵ پێکه‌وه‌بوون
به‌ڵام...چیبکه‌م!
خۆشه‌ویستیت نه‌هه‌نگێکه‌
خوێنی هه‌ڵچووم ده‌خواته‌وه‌
خۆشه‌ویستیت ڕووبارێکه‌
قینی ڕه‌شم ده‌شواته وه!

عەبدوڵڵا پەشێو

چۆن پێناسەی ئەوینت کەم

وەسف ناکرێ خۆشەویستیت
لە ئاست تۆدا زمان لاڵە
تۆ یەک پارچە سۆز و هەستیت
گشت شاعیری ئەم دنیایە
کۆکەمەوە بۆ پێناسەت
بە هەزاران شیعر بڵێن
هێشتا ناگەن بە هەناسەت
دە پێم بڵێ هەناسەکەم
پێناسەی چیت لە من دەوێ
من هەر ئەوەندە ئەزانم
وەک ڕۆحی خۆم تۆم خۆش دەوێ

پیرەمێرد

خاکی ئێمە
لە هیچ خاکێ ناچی
خۆی یەک دڵەو 
هەموو رۆژێ
بە چوار خاچا دا ئەکوترێ
دایكی ئێمە
لە هیچ دایکێکی تر ناچێ
لە یەک ساتا
سکی ئەو چوارجار ئەسوتێ
یەک کەسمان چوار جار ئەکوژرێ
بۆیە رۆژێ 
لە ئاهەنگی ئەم خوێنەدا
چوار جەژن ئەکەین بە جەژنێ 

شێرکۆ بێکەس

چاوه‌ڕێتم،

ده‌گه‌ڕێیته‌وه‌ سوێند ده‌خۆم

سوێند ده‌خۆم ده‌گه‌ڕێیته‌وه‌

گه‌ر یه‌ک یه‌کیش سنووره‌کان مین رێژ بکه‌ن

هه‌موو رۆژێ له‌گه‌ڵ به‌ری به‌یاندا... 

به‌ره‌و ئاسۆ له‌ دوو ده‌ده‌م ده‌زووی نیگام

وا هه‌ست ده‌که‌م

تۆ ده‌بیته‌ باڵدارێکی ئه‌فسانه‌یی و

به‌یانییه‌ک دێیته‌وه‌ لام

عه‌بدوڵڵا په‌شێو

پاییزه ، دار و دەوەن بێ بەرگه
دڵ پـەشۆکـاوی خـەیاڵی مەرگـه

هەر گەڵایێ که له دارێ دەوەرێ
نووسراوێکه به ناخۆش خەوەرێ

تاو هەناوی نیه وا مات و پەشێو
لـەشی زامـاری دەکێـشـێته نـشێـو

رۆژپەڕه ، سارده کزەی بای زریان
کاته بۆ ژینی له دەس چوو ، گریان

دڵی پڕ بوو له پەژاره و له دڵۆ
ژینی خۆی هاتەوه بیر پیره هەڵۆ

به قسه خۆشه ، مەترسی مردن
تاڵه ئەو هەستی به مردن کردن

کاتی کۆچ کردنه ، وەختی سەفەره
داخەکەم، سەختی نەمانم لەبەره

بە لێوی تۆ و بە چاوی تۆ،
کەوا هەر مەست و سەرمەستە
عەزیزم تا بە کەی ئەم خەستەیە
هەر مەست و سەربەستە؟

لە قوببەی سینە سووتاوە،
دڵم بەو نارە پڕ نارە
برۆی پەیوەستی خستوومی
منی وا خەستە پەیوەستە

بە ئاهـ و گریەیی من پێکەنی،
وەک بەرق و باران بێ!
بەهاران پستە خەندان بێ،
بە ناز ئاهێستە ئاهێستە!

هەتا زنجیری زوڵفی تۆم هەبێ،
هەر شاد و ئازادم
سەرم هەر داوە بەو داوە،
دڵم پابەستە بەو بەستە

بەڵێنم ڕاستە من، گەردەن کەچم
بێ‌ڕستی دەستی وی
قەلادە و ڕستە بۆ من،
پەرچەمی ئەو سەروە نەوڕەستە

قەد و قامەت قیامەت،
"قەد قیامەت" تا بڵێن قامەت
بڕۆ ئەی تازە گوڵ دەستە،
دەمێکی هەستە ڕاوەستە

ببارێنە گوڵ و نافە،
بە خەندە داغی باغانە
سەری زوڵفت کە دەم بەستە،
لە دەم بەستە ئەمە بەستە

"وەفایی"، مەجلیسێ گەرمە
چ خۆشە بێی و ساقی بێ
وەکوو گوڵ دەستە بتگێڕێ بە دڵ،
لەو دەستە بەو دەستە

وه فایی

کۆڕی ئه مشه و ناڵه ی ده ف و شینی شمشاڵه

شه واره ی ئاهی ئاشق و ده نگی زوڵاڵه

ئه وه ی له ڕێگای عه شقا شه هیده

هه ر خۆی سه ر قافڵه و زانا و موریده

ئه ی هاوڕێیان دڵم چرای کۆڕی دیوانی ئێوه یه

ده نگی نوساوی من ئه مشه و تاسه ی غوربه تی پێوه یه

ئه ڵێم وه کوو فه رهاد منیش قوڵه برینم

له چیرۆکی خه می خۆما شیرین ئه بینم

به بێ ئه و هه سته ی که له دڵمایه

بوون و نه بوونم وه کو یه ک وایه

هاوار ئه مشه و نه ی گڕی گرت سووتا له گه ڵ سووتانی من 

ده فیش له زیکری عه شقا بوو گریا له گه ڵ گریانی من

به نده ی ئه و ساته م و گیانه م ئه که م به قوربان

ئێوه ن دوکتۆری ڕوحی من ده سم به دامان

به و سۆزی نایه دڵم بدوێنه

بمکه شه یدایی حاڵم لێ بێنه

تێکستی ئاهه نگی بێهجه ت یه حیی

دڵەکەم غەمگینە، دڵەکەم غەمگینە
‌ئەگـەر غەمـخواری، وەره بمـبینە
‌
‌خوایه ئەم دڵەت، تۆ بۆچ دا به من
‌عەشق و حەیاتم لێک بوون به دوژمن
‌
‌عەشق غەمی ئەوێ، حەیاتیش خۆشی
‌ئاگر له دڵدا، چۆن داده پۆشی؟
‌
‌دەورەی رۆژگار گەردشی بادا
‌با به باده غەم بدەین به بادا
‌
‌کە غەم ئەمخاته ماڵی بێهۆشی
‌ناچار دەست ئەکەم، به باده نۆشی
‌
‌دەستگیریم بکه، ئەی یاری شەبگەرد
‌بە پەیامی یار، له دڵ دەرکە دەرد....
‌
پیرەمێرد

زیندووم کەوە، زیندووم کەوە
لە مەرگی خۆم پەشیمانم،
ببە بە گیان بۆ گیانم،
ببە بە خۆرپە بۆ دڵم،
ببە گڕی خوێنی سڕم ،
خڕۆشی ناو دەمارانم !

زیندووم کەوە، زیندووم کەوە
لە مەرگی خۆم پەشیمانم ،
زۆری ماوە نەقشەی ژیانم،
زۆری ماوە تاسەی دەروون،

ببە بە لێوی ئاگرین،
ئەلف و بێ نوی بۆ داستانم،
پێم بدە وا هێزی گریان
ڕاچەنینم خڕۆشانم

 کەژاڵ ئەحمەد

پاییزە دار و دەوەن ڕەنگ زەردە
با تەزووی سەردە بە تۆز و گەردە
دیارە لای شەختەیە ناخۆش خەوەرێ
دارە خۆی دەڕنێ خەزەڵ هەڵ دەوەرێ
هەورە ڕەشپۆشە بە گریە و ناڵە
سەرەتای شیوەنی مەرگی ساڵە
بە گـژەی سەردی هەناسەی کـەژ و کـۆ
ژینـی خۆی هاتەوە بیر پیرە هـەڵـۆ:
داخـەکەم بۆ گوڕ و تینی جوانیـم
ئەو دەمـەی چۆن و چ بووم، بۆ وانیـم؟
هـێز و سـۆمای نییە باڵ و چاوم
مامەوە گردەنشین بـێ ڕاوم
دوورە گۆشت پۆڕ و کەوم، وەردەکەوم
گۆشتە نێچیـرێ مەگەر بێتە خەوم

بەرەو ژووری خەمی جانانه ئەمشەو
ئەنێم هەنگاوی پێم پیرانه ئەمشەو
خەیاڵی دیتوو خەو دەدزێ له چاوم
دوو دیدەم هەوری پڕ بارانه ئەمشەو
له حاڵم نیته ئەی شەم بۆ خەبەر تۆ
دەسووتم هەر وەکوو پەروانه ئەمشەو
دەبا دەرچێ له لەش گیانم ڕەفێقان
که ڕۆحم ماندووە و وەیلانه ئەمشەو
چیرۆکی عەشقی هەر نەبڕاوه یاران
دەبێ بخرێمه ناو ئەفسانه ئەمشەو
له مەیخانان بدەن ڕێم لێبڕاوم
خەمی دیسان له من میوانه ئەمشەو
هەموو عومرم بە سەودای عەشقی تۆ چوو
دە چۆن نەگریم، نەبم دێوانە ئەمشەو
لە سەعدوون دوور ئەبێ تاکەی ئەزیزم
که سووتاوی خەمی هیجرانه ئەمشەو

سەعدوون ڕەحمانی 

که وەفدێ دەچێته شوێنێ،
بۆ سەر گۆڕی سەربازی ون،
تاجە گوڵینەیەک دێنێ.
ئەگەر سبەی،
وەفدێک بێته وڵاتی من،
لێم بپرسێ،
کوانێ گۆڕی سەربازی ون،
دەڵێم: گەورەم،
له کەناری هەر جۆگەیێ،
لەسەر سەکۆی هەر مزگەوتێ،
لەبەر دەرگای هەر ماڵێ،
هەر کڵێسەیێ،
هەر ئەشکەوتێ،
لەسەر گابەردی هەر شاخێ،
لەسەر درەختی هەر باخێ،
لەم وڵاته،
لەسەر هەر بسته زەمینێ،
لەژێر هەر گەزه ئاسمانێ،
مەترسه، کەمێک سەر داخه و
تاجه گوڵینەکەت دانێ.

عەبدوڵڵا پەشێو

تۆ

چه شنی کڵی

روخساری خۆڵه مێشینت سارد و بێ تین

به ڵام

ده روونت پۆلووی گه شاوه ی ئاگرێکه

بابا گوڕ گوڕه

چاوه کانت

کتێبێکه که هه ر نیگایێک 

هه زاران ڕازی نه بێژراوی

ئه م مێژووه زاماره ی تێدا ده بینم

بزه ت ،بزه ی باڵی په پووله یه      

ژیله مۆی ڕۆحی خاک ڕاده ژێنێ

مه لی تاسه ی نیگات  

تینووه .............تینووه

بۆ هه ڵمژینی  

خوێناوی ڕیحانه ی ده م کانی مرادان

هه رده م وێڵ و شه یدا ده خولێته وه  

بۆ گوڵی به یان

عه لی گوڵی

هه ڵۆ یه ک

له قه فه سدا

هه ر که چاوی هه ڵدێنا

به ره و ئاسمان

تێله کانی قه فه سی دێنا له رزین

ئاخ!! ئاخ!!

فڕینی وشه یه ک

هه ر ته نیا وشه یه ک  

به لێواری چیای گه روومه وه

به نده

چاوه ڕوانی چاوی  

په نجێره ی به یانه

به یانه...

عه لی گوڵی

له ڕەزی چەند جار سووتاوی،
لەشی خۆما،
هێشوویەکی بەجێماوم.
هەموو ڕۆژێ،
به سووتانما هەڵئەڕوانم.
هەموو ڕۆژێ ئەی کچی جوان،
چاوەڕوانم،
بێیت و له هەڵواسینی تەنیاییم
بکەیتەوه.
بێیت و به لێو،
دەنک دەنک،
سووک،سووک،سووک
له غەریبیم بکەیتەوه.
لەناو گوڵدانی مەمکتا بموەرێنی.
بەڵام ئازاری گوێ سووکم،
هەڵنەسێنی.
ژانم خەبەر نەکەیتەوه.
ئەی کچی جوان،
تۆ ئەتوانی ئاوا بێیت و
بمکەیتەوه؟

"شێرکۆ بێکەس"

ئەوەتەی کۆچ هەیە، کۆچ ئەکەم
ئەوەتەی گڕ هەیە، ئەسووتێم
ئەوەتەی ئاو هەیە، ئەخنکێم
ئەوەتەی تیغ هەیە، قوربانیم
ئەوەتەی خاک هەیە، بێخاکم
ئەوەتەی شاخ هەیە، من تلۆر ئەبمەوە
ئەوەتی دار هەیە، لێ ئەدرێم
من لە پێش "موسا"وە، ئاوارەم
پێش "مەسیح" من خاچم
پێش "قۆرەیش" من زیندە بە چاڵم و
پێش "حۆسین" من سەری بڕاوم

شێرکۆ بێکه س

شەوی تارە ئەزیزم دڵ بریندار
دڵـم وێـلی خەیـاڵێکە ئـەویـندار
نـەمامی یادەکـانم سیـس و بێ ئاو
دڵم پڕخوێنە دیدەم غەرقی خوێناو
ئەسیری دەردی سـەد جارم کـەسی من
نییە دەرمان و مەڵهەم غەیری زووخاو
چ شـە وگـارێکی بـێ فەردایـە بـێ تـۆ
شەو و ڕۆژم نییە وەک ماسی بێ ئاو
کچـم رۆڵەم ئەزیزم چاوی دایـە
بڕۆ نەک بتڕفێنێ ئەشکی لافاو
لەبەر نارەی گڕی ئەم جەرگە جن‌جن
هـەناسـە م ئـاگرینـە و سینـە سـووتاو

ژیلا حوسه ینی

ئه ستێره هه موو مه حوه له نێو نووري قه مه ردا

يا شـه مسي جـه مـالت شـه وي گێـڕاوه بـه فـه ردا؟

خاكي به ري پێت هه م گڵ و هه م گوڵ به سوروشكم

وه قـتي غـه م و شـاديي ئـه وه كـردوومه به سه ردا

ته لبيسي نييه ئه و كه سه دێوانه يي رووته  

بێـچاره نه ما غه يري حه یاتـێکی له به ردا

ڕه نگی نييه روخـساره يي ره نـگين و له تيفي

ڕۆشن بووه ئه م نوكته سه باتي له به سه ردا

هه ر چه نده كه ئينسانه له به رچـاوي من و تۆ

مومكين نييه ئه م لوتفه له ئينسان و به شه ردا

ئيسباتي خه ت و خاڵه، به سه د شوشتن و گريان

نـاچـێته وه ئـه م نـوقـته لـه نێـو ديـده يـي تـه ڕدا

شـه وقـي كـه نه بێ باسـيره، مـه ئيـووسـه لـه ديتن

 هه ر شه وقي ئه وه قووه تي ديني به نه زه ر دا

ئالووده نه بێ دا، به زه بوون گيـريي خوێـنم

بـۆ كـوشتني من دامه ني پاكي له كه مه ر دا

«نالي» خه به ري  بێ ئه سه ري غائيبه، ئه مما

ناڵێکی حه زين دێ له موناجاتي سه حه ردا

نالی

گه رچی تووشی ڕه نجه ڕۆیی و حه سره ت و ده ردم ئه من

قه ت له ده س ئه م چـه رخه سپـڵه نابـه زم، مه ردم ئه من

ئاشقی چاوی کـه ژاڵ و گـه رده نـی پـڕ خـاڵ نیـم

ئاشقی کـێو و ته لان و به نده ن و به ردم ئه من

گه ر له برسان و له بێ به رگی ئیمڕۆ ڕه ق هه ڵێم

نۆکـه ری بێـگانه ناکـه م تا لـه سه ر هه ردم ئه من

مــن لـه زنجــیر و تـه نـاف و دار و بــه نــد باکـم نـییه

له ت له تم که ن، بمکوژن، هێشتا ده ڵێم کوردم ئه من

هێمن

ڕابوێره به سه ر به رزی به نان و ئاوێک

سـه ر دامـه نوێنـه بۆ هـه مـوو نا پیاوێک

له م ژینه که هه ر ده مێکه دێت و ده ڕوا

مه ردایـه تی مـه فرۆشه لـه پێناو تاوێـک

هه ژار (چوارینه کانی خه ییام)

ڕوخم ڕه نگيني ڕه نگي ڕوومه تي ڕه نگينته، بازا

قه دي سـه روم كه مانيني قه دي شـيرينته، بازا

غه ريب و بێـکه س و زار و فه قيري خانه داني تـۆ

جگه ر سووتـاو و ماڵ وێـرانی زوڵـفی چيـنته، بازا

ئه گه ر خوێنم ده ڕێژی تـۆ، ئه وه تێغ و ئه ميش گه ردن

ئه گه ر بنيادي په يمان، ده ستي من دامێنته، بازا

له چاوانم هه تاكه ي قه تره قه تره خوێن ده كه ي ئه ی دۆست

كوا ئه م عه هد و په یمان و وه فا كابينته، بازا

به «نالي» باوه ڕت نایێ ، خه یاڵت بێت و بیبینێ

که چۆن مه شغووڵی نه غمه ی گۆشه یی ناڵینته،بازا 

نالی